نبود کلان‌طرح و کار تیمی در پژوهش‌های قرآنی/ وقتی دانشجو صرفاً اصطلاح‌دان می‌شود
تاریخ انتشار: ۳ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۴۸۱۴۶۷
عباس اشرفی، عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی، در گفت‌وگو با ایکنا؛ به ارائه توضیحاتی در زمینه وضعیت پژوهش‌های قرآنی طی سال‌های اخیر پرداخت و بیان کرد: نکته نخست اینکه پژوهش‌های قرآنی صرفاً در حیطه فردی هستند تا اینکه جمعی باشند. نکته دیگر اینکه این پژوهش‌ها برخاسته از دغدغه‌های شخصی و نیازهای احصاء شده توسط اشخاص هستند تا دغدغه‌هایی که توسط سازمان‌ها و نهادهایی که بر جامعه اشراف دارند احصاء شده باشند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: برای همین است که پژوهش‌ها کلان نیستند و مجموعه‌ای از نیازها را پوشش نمی‌دهند. همچنان که سطح آنها نیز علمی و بین‌المللی نیست. علاوه بر این، شاهد هستیم که پژوهش‌ها بیشتر بنیادی هستند و مطالعات میان‌رشته‌ای بسیار کم مورد توجه قرار گرفته است. بحث دیگر این است که باید موسسات و نهادهایی که متولی امر پژوهش هستند شروع به کار کنند تا بتوانیم کلان‌طرح پژوهشی داشته باشیم و این کلان‌طرح بتواند توسط آنها اجرا شود.
اشرفی در ادامه افزود: از جمله مزیت‌های این کار و تعریف کلان‌طرح توسط موسسات پژوهشی میتواند این باشد که می‌توانند متخصص، بودجه و زمان بیشتری داشته باشند، چراکه از استقلال و جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند. همچنین باید توجه داشت که در دانشگاه‌های ما نهادهای متولی پژوهش در حوزه قرآن و حدیث شکل نگرفته و یا کم شکل گرفته است. مثلا انجمن علمی که در حوزه قرآن و عترت پژوهش کند نداریم، البته دو مورد هست اما این دو مورد خیلی محدود و با یک فضای محدودی پیش می‌رود. یا مثلا بحث پژوهشکده‌هایی که در دانشگاه‌ها هستند، شما می‌بینید که این پژوهشکده‌ها را نداریم و فقط یک مورد در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و یک مورد هم در دانشگاه آزاد وجود دارد.
نیازمند کلان‌طرح‌ها هستیم
این عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه بیان کرد: بنابراین نیازمند کلان‌پروژه‌هایی هستیم که در سطح ملی و بین‌المللی تعریف شوند و پژوهش‌ها در این حوزه انجام شود. متاسفانه وضعیت طوری است که طرحی که بتواند مجموعه‌ای از نیازهای جامعه را در ارتباط با هم ببیند و نسبت به آن برنامه‌ریزی کند وجود ندارد.
وی با اشاره به روند روبه رشد پژوهشکده‌های حوزوی بیان کرد: از طرف دیگر در حوزه علمیه می‌بینیم که مراکز پژوهشی حوزه اسلامی خوب شکل گرفته و حدود 20 پژوهشکده وجود دارد که افراد حاضر در این پژوهشکده‌ها یا حوزوی هستند یا دانشگاهی‌‌حوزوی هستند و اگر هم پژوهش‌هایی خوبی صورت گرفته است توسط همین پژوهشکده‌ها بوده است. برای نمونه دایره‌المعارف قرآن کریم را در نظر بگیرید که یک کلان‌پروژه است و در دانشگاه اتفاق نیفتاده و نمی‌افتد، اما در حوزه این اتفاق افتاده است.
این استاد دانشگاه در ادامه به ارائه راهکارهایی برای برون‌رفت از مشکلات موجود پرداخت و بیان کرد: با توجه به این وضعیتی که داریم به نظر می‌رسد باید چند راهکار را از جهت نهادی پیگیری کنیم. یکی اینکه برخی از نهادها مانند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا مرکز پژوهشی یا پژوهشکده‌ای را بنیان بگذارد و بعد از آن، بتواند کلان‌پروژه‌ها و کلان‌طرح‌ها را تعریف کند. مخصوصا مطالعات میان‌رشته‌ای را تعریف کند که مطمئنا کار اشخاص نیست. اگر هم کار اشخاص باشد بسیار محدود و ناقص خواهد بود و بعد از مدتی به دلیل امکانات محدود اشخاص، این مطالعات میان‌رشته‌ای ناقص می‌مانند.
اشرفی تصریح کرد: همچنین وزارت بهداشت میتواند متولی این امر باشد و مباحث میان‌رشته‌ای مربوطه را در دستور کار خود قرار دهد. البته هر چند که این اتفاق تا حدودی افتاده و مرکز پژوهشی قرآن، روایت و طب در تهران و شیراز شکل گرفته است، اما این مقدار کار کفایت نمی‌کند و باید در قسمت‌های دیگر نیز این کار را دیده شود.
عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی در پاسخ به این سؤال که چرا نمی‌شود این کلان‌طرح‌ها را در دانشگاه‌ها انجام داد؟ بیان کرد: دو مشکل در این زمینه وجود دارد، یک مورد عدم هماهنگی بین خود استادان حوزه تخصصی است. یعنی به عبارتی، اولا ترجیح استادان با توجه به فضایی که برای ارتقای خود دارند و باید سالانه کار پژوهشی انجام دهند بر این است که شخصی کار کنند و همین مسئله نیز روزمرگی را به همراه خواهد داشت.
فرهنگ کار تیمی جا نیفتاده است
اشرفی با اشاره به دومین مشکل در این زمینه افزود: دومین اشکال این است که عمدتا فرهنگ کار تیمی و کار گروهی در کشور ما جا نیفتاده است. یکی از ضعف‌های ما این است که نمی‌توانیم کار تیمی انجام دهیم. اگر 10 نفر را بگذارید نمی‌توانند یک پروژه را کنار هم انجام دهند.
وی بیان کرد: یک وقت می‌گوییم کار گروهی است که هر کس بخشی از کار را انجام می‌دهد، اما در کار تیمی، در تصمیم‌گیری و تدوین همه به یک اندازه درگیر می‌شوند. من می‌گویم نه تنها کار گروهی و کار تیمی خوب شکل نگرفته، بلکه اصلا فرهنگ آن نیز وجود ندارد و کارها بعد از یک مدتی که از آن می‌گذرد ناقص می‌ماند. علتی هم که در پژوهشگاه‌ها نیز این مسئله، کمتر اتفاق افتاده نیز ضعف کار تیمی و گروهی است.
این عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی در پاسخ به این سؤال که در حال حاضر شاهد انجام پژوهش‌های میان‌رشته‌ای هستیم، اما وضعیت این مطالعات چگونه است؟ گفت: یک بحث در اینجا تولید محتوا است. فکر می‌کنم اولا اشخاص هستند که این پروژه‌ها و یا محتوا را تولید می‌کنند و نه سازمانی که از قبل فکر کرده باشد و پازلی را در نظر گرفته باشد. باز هم با مسئله فردی بودن در این حوزه نیز مواجه هستیم. بنابراین ما در بحث تولید محتوا نقشه‌ای نداریم.
وی در ادامه افزود: قاعدتا باید نظام علمی ما یک اتاق فکری داشته باشد که البته دارد و آن هم شورای عالی انقلاب فرهنگی ما است و باید این شورا و دبیرخانه و کمیسیون قرآن و عترتی که دارد، این نقشه را داشته باشد و به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت آموزش و پرورش یا وزارت بهداشت ارائه کند. یعنی برنامه کلان خود را بدهد و در آن قالب، از آنها بخواهد.
این استاد دانشگاه بیان کرد: نمی‌خواهم بگویم که این برنامه و نقشه وجود ندارد، اما حداقل این است که جامعه علمی از آن اطلاعی ندارد. اگر وجود دارد در عین حال فاصله‌ای بین آن نقشه و استاد دانشگاه وجود دارد. نکته دیگر اینکه گاهی در مطالعات میان‌رشته‌ای، پژوهش‌هایی صورت می‌گیرد اما توزیع نمی‌شود.
پژوهش‌ها توزیع نمی‌شوند
وی تصریح کرد: یکی از مشکلاتی که در حوزه قرآن و حدیث است اینکه اساتید پژوهش‌های بنیادین انجام می‌دهند و اگر هم وارد مطالعات میان‌رشته‌ای می‌شوند باز هم در مبانی و اصول تمرکز می‌کنند. اگر کاری انجام شده این کار توزیع نمی‌شود، لذا باید محتوا را توزیع کنیم تا کسانی که علاقه‌مند هستند بتوانند ارتباط برقرار کنند و آن کار را ادامه دهند.
اشرفی در پاسخ به این سؤال که سرفصل‌های رشته قرآن و حدیث در حال چگونه است و آیا نیازمند بررسی دارد یا خیر؟ بیان کرد: سرفصلی که وزارت علوم سه سال قبل تصویب کرده، هر چند که از سرفصل‌های قبلی بهتر است اما باز هم نیاز به کامل شدن دارد. ولی یک نکته‌ای که وجود دارد این است که فضای پژوهش ما چون شخص‌محور است به ویژه در دانشگاه‌ها، بنابراین مقداری ما ترجمه‌محور نیز شده‌ایم.
وی بیان کرد: یعنی مثلا در سرفصل جدید، درس‌هایی که ناظر به استشراق است بیشتر به سمت کتاب‌هایی که غربی‌های نوشته‌اند رفته است. پژوهش‌های ما به جای اینکه مبتنی بر خود قرآن و حدیث باشد مبتنی بر مباحث پیرامونی قرآن و حدیث شده و این مباحث پیرامونی را چون غربی‌ها بهتر کار کرده‌اند به آن سمت رفته‌ایم. یعنی یک جریان از محتوا به سمت پیرامون محتوا رفتن رخ داده است.
این عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: بعضی مواقع وقتی استخر می‌رویم می‌خواهیم از آب استفاده کنیم اما دور استخر دور می‌زنیم و مدام قابلیت آب و عمق آن را می‌گوییم اما زمانی از آب استفاده می‌کنیم که در آن شنا کنیم، یعنی دور زدن دور استخر اتفاق خاصی را رقم نخواهد زد. اصل آن چیزی که در استخر به درد شما می‌خورد آب است که خیلی اوقات در این حوزه قرآن و حدیث وارد آب نمی‌شویم و از آن محتوا و منبع اصلی که خود قرآن و حدیث باشد دور هستیم.
دانشجو اصطلاح‌دان می‌شود تا قرآن‌دان
وی در انتهای سخنان خود بیان کرد: ما چقدر دانشجو را حدیث‌خوان و حدیث‌دان می‌کنیم؟ در مقابل ببییند که چقدر به دانشجو اصطلاح حدیثی و قرآنی آموزش داده می‌شود. روش تفسیر و تاریخ قرآن و ... را می‌گوییم اما اینکه سراغ اصل مطلب برویم، خیر اینگونه نیست. روش تفسیری زیاد است اما به نسبت تفسیر چه تعدادی است؟ لذا سرفصل‌ها نیز میتواند بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: خبرگزاری قرآن اندیشه قرآن حدیث مطالعات میان رشته ای پژوهش های قرآنی بنیادی نیازهای جامعه کلان طرح ها پژوهشکده ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۴۸۱۴۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سند راهبردی جامعه قرآنی عصر رونمایی شد
به گزارش خبرنگار مهر، در اختتامیه یازدهمین همایش سراسری مسئولان جوامع فرهنگی قرآنی عصر که امروز در سالن غدیر مجتمع یاوران مهدی شهر مقدس قم برگزار شد از سند راهبردی جامعه قرآنی عصر به‌عنوان مهم‌ترین سند بالادستی جامعه قرآنی عصر که باید فعالی‌ها منطبق با آن باشد رونمایی شد.
در مقدمه این سند آمده است که این سند بر اساس تعالیم قرآن و عترت و در راستای تحقق منویات امامین انقلاب اسلامی در مسیر اجرای اسناد بالادستی قرآنی همچون منشور توسعه فرهنگ قرآنی کشور طراحی و تدوین شده است در بخش آرمان این سند چنین بیان شده است که ایمان، انس و التزام عملی آحاد مردم به قرآن کریم در راستای تحقق جامعه اسلامی و تمدن نوین اسلامی آرمان جامعه قرآنی عصر است.
جامعه قرآن عصر در این سند راهبردی مأموریت گفتمان‌سازی و بسترسازی برای نقش‌آفرینی مجموعه‌ها، گروه‌ها و عناصر قرآنی در راستای تسریع حرکت عمومی و تشکیل جبهه مردمی در عرصه قرآنی با محوریت جریان‌های حلقه‌های میانی را برای خود تعریف کرده است تا به چشم‌انداز تشکیل جبهه قرآنی متشکل از حداقل یک میلیون هسته قرآنی برای ده میلیون مخاطب در افق ۱۴۱۴ ایران اسلامی برسد.
راهبردهای سند جامعه قرآنی عصر شامل ترویج گفتمان حرکت عمومی با محوریت قرآن کریم، نگهداشت و تقویت شبکه فعالان، مجموعه‌ها و زیرساخت‌های پشتیبان زیست‌بوم قرآنی کشور برای پشتیبانی از حرکت عمومی و بسترسازی برای تشکیل گسترش و تقویت جریان‌های حلقه‌های میانی و گروه‌های مردمی با محوریت جوانان مؤمن، متعهد و انقلابی در عرصه قرآنی است.
سیاست‌هایی که در این سند تعریف شده است شامل ستادی عمل‌کردن و سازمانی نشدن، استمرار، اثرسنجی، خودسازی، آفت شناسی مستمر، پرداختن به اولویت‌ها و پیوست کار فرهنگی اجتماعی می‌شود که الزاماتی از جمله شناخت صحنه، جهت‌گیری تمدنی، امید آفرینی، راهکارهای عملی و تعامل و هم‌افزایی را به همراه دارد.
کد خبر 6089231
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد